Các nhà khoa học vẫn chưa biết chính xác tại sao cắt giảm calo có thể làm chậm tiến trình lão hóa, nhưng bằng chứng cho thấy những thay đổi ở mức độ tế bào. Nhưng ăn ít cũng có mức độ để đảm bảo cơ thể khỏe mạnh.
Ăn giảm calo có vẻ như làm chậm tiến trình lão hóa và gia tăng tuổi thọ ở người trưởng thành khỏe mạnh, theo một nghiên cứu mới xuất bản trên tạp chí Lão Hóa Tự Nhiên (Nature Aging).
Nghiên cứu được tài trợ bởi Viện Quốc gia về lão hóa, một phần của Viện Sức khỏe quốc gia Mỹ, là loại nghiên cứu thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên đầu tiên quan sát hiệu ứng kéo dài của việc giảm tiêu thụ calo.
Nó cung cấp thêm dẫn chứng về các tác dụng có lợi của một chế độ ăn giảm calo, bao gồm việc chậm lão hóa, theo Dan Belsky – tác giả của nghiên cứu.
Ăn ít già chậm?
“Thông điệp của nghiên cứu là việc có thể làm chậm tiến trình lão hóa sinh học, và ta có thể đạt được điều đó qua việc thay đổi lối sống và hành vi” – Belsky nói.
Trong pha thử nghiệm lâm sàng thứ 2 – kéo dài 2 năm – 220 người trưởng thành được phân ngẫu nhiên để cắt giảm lượng calo ăn vào tới 25% – tức 500 calo cho người vốn dĩ dùng tới 2.000 calo mỗi ngày.
Nhóm còn lại không thay đổi chế độ ăn. Những người tham gia có chỉ số BMI từ 22 tới 27.
Người ở nhóm cắt giảm calo được cho ba phần ăn một ngày trong tháng đầu tiên để làm quen với khẩu phần ăn. Họ cũng được cung cấp trị liệu hành vi về chế độ ăn trong 24 tuần đầu. Những người tham gia ở nhóm khác không được báo nên ăn như bình thường và cũng không được trị liệu.
Bác sĩ Evan Hadley, giám đốc khoa lão và lão hóa lâm sàng tại Viện Quốc gia về lão hóa, nói rằng đa số người ở nhóm cắt giảm calo chỉ giảm khẩu phần ăn cỡ 12%.
“Nhưng 12% là đủ để gây nên thay đổi lớn” – ông cho biết.
Để đo lường tốc độ lão hóa, nghiên cứu viên sử dụng thuật toán để xem chính xác sự thay đổi của marker sinh học trong DNA theo thời gian.
Thuật toán được dựa trên thông tin thu thập được từ khoảng 1.000 người đang theo dõi xuyên suốt 20 năm tốc độ suy giảm theo độ tuổi của hoạt động các cơ quan, bao gồm tim, gan, thận và phổi. Belsky nói: Thuật toán đóng vai trò như một kim chỉ nam về tốc độ, giúp đánh giá người tham gia thí nghiệm đang già nhanh đến mức nào.
Các nhà khoa học thấy rằng người ăn kiêng, giảm calo có tiến độ lão hóa chậm hơn 2 – 3%, so với người không kiêng cữ.
Đó có nghĩa là, theo Belsky, sụt giảm 10 – 15% khả năng tử vong sớm. “Chúng ta có khả năng thay đổi tiến trình lão hóa” – ông nói.
Tuy nhiên, người ta vẫn chưa biết liệu việc làm chậm lão hóa sẽ kéo dài hơn 2 năm nghiên cứu. Người tham gia thí nghiệm không được theo dõi khi kết thúc 2 năm của chương trình. Một nghiên cứu riêng lẻ khác, cũng được tài trợ cùng nguồn, đang lên kế hoạch xem xét ảnh hưởng của chế độ giảm calo sau 10 năm.
Theo Hadley, nghiên cứu mới này củng cố những phát hiện của thí nghiệm trước, rằng giảm calo nạp vào có thể cải thiện sức khỏe, bao gồm việc sống lâu và khỏe mạnh hơn.
Nghiên cứu viên vẫn không biết chính xác tại sao cắt giảm calo có thể làm chậm lão hóa, tuy rằng đã có bằng chứng về sự thay đổi ở mức độ tế bào, Belsky nói.
“Nó bao gồm cơ chế sống còn của cơ thể với ảnh hưởng đến việc dọn dẹp rác thải trong tế bào”, ông cho biết. “Đó là dấu hiệu của cơ thể, nói rằng hãy tập trung trong môi trường có sức ép về nguồn nguyên liệu, cần đảm bảo ta đang sử dụng triệt để nguồn lực sẵn có”.
Ăn uống điều độ, thể thao
Pankaj Kapahi, một nghiên cứu viên tại Viện Buck về Nghiên cứu lão hóa, nói rằng song song với ăn kiêng, giảm calo, tập thể thao và ăn uống điều độ cũng rất quan trọng đối với lão hóa.
“Bạn cần nhiều can thiệp khác nhau để thấy ảnh hưởng đầy đủ lên sức khỏe”, ông thêm vào.
Kapahi nhắc rằng phát hiện của nghiên cứu không có nghĩa rằng chúng ta nên nhịn đói, vì nó có thể dẫn đến suy dinh dưỡng và sức khỏe tâm thần kém. “Kiêng calo cần được áp dụng hợp lý” – ông cho biết.
Valter Longo, nhà hóa sinh và giám đốc Viện Dưỡng lão tại Đại học California phía Nam, nói rằng kiêng cử calo dài hạn có thể trở nên có hại.
Những nghiên cứu trên động vật cho thấy kiêng calo dài hạn có liên hệ với rủi ro giảm sức cơ, làm chậm quá trình trao đổi chất và gây nguy hại đến hệ miễn dịch, theo Longo. Ông không tham gia vào nghiên cứu và do đó không có xung đột về quyền lợi.
“Nó có thể tạo nên những ảnh hưởng mạnh mẽ chống lão hóa, nhưng cũng gây nên tính mỏng manh và một vài vấn đề bất cập của sức khỏe”, ông nói.
Không nên áp dụng cho người có bệnh nền
Hadley khuyến cáo về việc suy diễn quá mức những kết quả nghiên cứu, và rằng kiêng calorie không phải là một biện pháp phù hợp cho mọi người, nhất là những ai đang có bệnh nền. Ông khuyên nên hội chẩn với chuyên gia trước khi bắt đầu một liệu trình kiêng calorie.
“Đây không phải là chìa khóa toàn diện chống lão hóa hay làm chậm mọi cơ chế,” ông chia sẻ.
