Xét nghiệm máu Galleri giá khoảng 1.000 USD hứa hẹn có thể phát hiện sớm hơn 50 loại ung thư, song các chuyên gia tranh cãi về tính hiệu quả của nó.
Galleri hoạt động bằng cách lấy các đoạn DNA có liên quan đến ung thư trong máu và phân tích xem chúng đến từ bộ phận nào của cơ thể. Theo Công ty giải trình tự gene Illumina (đơn vị sản xuất), hơn 130.000 bộ xét nghiệm đã được bán kể từ khi Galleri ra mắt vào tháng 6/2021.
Galleri là một trong nhiều sản phẩm đánh vào nhu cầu của những người giàu quan tâm đến sức khỏe. Một số bác sĩ đang cung cấp xét nghiệm này cho bệnh nhân cùng một loạt thử nghiệm khác như xét nghiệm tuổi sinh học, chụp MRI (cộng hưởng từ) toàn cơ thể.
Bất chấp sự gia tăng doanh số bán hàng cũng như ủng hộ từ một số bác sĩ, những bác sĩ khác đưa ra quan điểm thận trọng. Họ nói không có nghiên cứu nào cho thấy xét nghiệm hiện tại sẽ ngăn ngừa tử vong do ung thư và cảnh báo nguy cơ nhận được kết quả dương tính hoặc âm tính giả.
Kết quả dương tính giả có thể gây lo lắng, đồng thời dẫn đến các thủ tục theo dõi không cần thiết và tốn kém. Kết quả âm tính giả, thường xảy ra đối với một xét nghiệm như Galleri, có thể khiến bệnh nhân bỏ qua các xét nghiệm được khuyến nghị.
“Nếu tôi cảm thấy khỏe, không có triệu chứng và ít nguy cơ mắc bệnh ung thư, tôi có cần làm xét nghiệm này không?”, tiến sĩ Lori Minasian, Phó giám đốc Phòng Phòng chống Ung thư của Viện Ung thư Quốc gia, cho biết.
“Chúng ta hãy chờ xem. Tôi không nghĩ hiện tại có đủ bằng chứng”, vị tiến sĩ nói.
Trong khi đó, Illumina và những người đề xuất thử nghiệm này cho biết lợi ích tiềm tàng của việc phát hiện ung thư sớm hơn sẽ vượt xa những lo ngại đó. Đại diện Illumina tin rằng việc cung cấp các xét nghiệm này sẽ giúp tăng khả năng phát hiện ung thư và cải thiện sức khỏe cộng đồng. Họ cũng cho rằng nếu bạn nhận được kết quả xét nghiệm dương tính thì cần hiểu đó “không phải là chẩn đoán” và nên tiến hành thăm khám tại các cơ sở y tế.
Tiến sĩ Eric Klein, nhà khoa học nổi tiếng tại Illumina, cho biết ở Mỹ có 600.000 người mất mỗi năm vì bệnh ung thư. “Điều này thực sự nói lên nhu cầu chưa được đáp ứng và tính cấp bách của công nghệ mới này”, Klein cho hay.
Galleri là một trong số ít xét nghiệm được quảng cáo giúp sàng lọc 50 loại ung thư, nhưng chưa được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) phê duyệt. Học viện Bác sĩ Gia đình cũng cho biết họ không khuyến nghị sử dụng các xét nghiệm này để sàng lọc căn bệnh.
Nguồn gốc của Galleri bắt đầu từ tháng 9/2021, khi Dịch vụ Y tế Anh (NHS) thử nghiệm phương pháp này với 140.000 tình nguyện viên, trong độ tuổi 50-77, có tình trạng sức khỏe và sắc tộc khác nhau, chưa từng được chẩn đoán mắc ung thư trong 3 năm qua. Các tình nguyện viên được xét nghiệm máu ngay tại thời điểm đó và tái xét nghiệm vào hai năm sau. Dựa trên các mô hình phân tích, NHS cho rằng xét nghiệm có thể ngăn ngừa 10% số ca tử vong do ung thư. Như vậy, bước đột phá này có thể cứu sống khoảng 16.000 người tại Anh mỗi năm.
Theo kết quả từ một nghiên cứu được tài trợ, công bố gần đây trên tạp chí The Lancet, xét nghiệm Galleri cho kết quả dương tính giả ở gần 1% tổng số người được sàng lọc. Trong số những người có kết quả dương tính, 62% không mắc bệnh ung thư. Illumina cho biết họ đang nỗ lực cải thiện giá trị tiên đoán dương tính của xét nghiệm hoặc xác suất một người có kết quả dương tính mắc bệnh ung thư trong các phiên bản tương lai.
Công ty này cũng khuyến nghị xét nghiệm dành cho người có nguy cơ mắc bệnh ung thư cao, chẳng hạn nhóm trên 50 tuổi hoặc có yếu tố nguy cơ di truyền. Xét nghiệm này không được khuyến khích cho thai phụ, dưới 21 tuổi hoặc đang điều trị ung thư.
