Ung thư gan, ung thư phổi, ung thư vú, ung thư dạ dày và ung thư đại trực tràng là 5 loại ung thư phổ biến nhất tại Việt Nam. Chú ý các dấu hiệu nhận biết để phát hiện ung thư sớm rất quan trọng để nâng cao hiệu quả điều trị và kéo dài tuổi thọ.
Nhiều loại ung thư ở giai đoạn đầu không có triệu chứng hoặc triệu chứng nghèo nàn, mơ hồ, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường khác. Người bệnh thường chủ quan không đi khám. Khi các triệu chứng đã trở nên rõ ràng thường bệnh đã vào giai đoạn cuối, khó điều trị và tiên lượng không cao.
Dưới đây là cách nhận biết các loại ung thư thường gặp mà bạn cần chú ý:
Ung thư gan
Ung thư gan là loại ung thư phổ biến nhất tại Việt Nam với có tỷ lệ tử vong cao. Hơn 90% trường hợp người bị ung thư gan khi được phát hiện thì ung thư đã vào giai đoạn cuối, gần như không thể chữa khỏi. Các dấu hiệu nhận biết của ung thư gan bao gồm:
– Đau, tức bụng trên;
– Cổ chướng;
– Vàng da;
– Vàng mắt;
– Buồn nôn, nôn mửa;
– Ăn mất ngon, cảm thấy no dù chỉ ăn một lượng thức ăn nhỏ;
– Mệt mỏi;
– Giảm cân không rõ lý do.
Những yếu tố nguy cơ của ung thư gan là: người trên 50 tuổi, uống nhiều rượu bia, viêm gan B mạn tính, viêm gan C mạn tính, xơ gan, bệnh tiểu đường, béo phì.
Ung thư phổi
Ung thư phổi là loại ung thư có tiên lượng sống sau 5 năm thấp vì đa số các trường hợp chỉ được phát hiện khi ung thư đã di căn. Ung thư phổi được chia thành 2 loại là ung thư phổi tế bào nhỏ và ung thư phổi không phải tế bào nhỏ. Ở giai đoạn đầu, ung thư phổi có rất ít triệu chứng. Các triệu chứng có thể gặp của ung thư phổi bao gồm:
– Ho khan dai dẳng uống thuốc không khỏi (đây là triệu chứng phổ biến nhất của ung thư phổi giai đoạn đầu);
– Ho có đờm lẫn mấu;
– Nhiễm trùng đường hô hấp tái phát nhiều lần;
– Thường xuyên đau ngực, đau dai dẳng;
– Khi khối u to hơn, chèn ép đường hô hấp sẽ có biểu hiện khó thở, khò khè, khàn tiếng, khó nuốt, nuốt đau;
– Sụt cân không giải thích được.
– Suy nhược và mệt mỏi.
80-90% người bị ung thư phổi là do hút thuốc. Ngoài ra một số đối tượng có nguy cơ bị ung thư phổi khi tiếp xúc với khí radon thông qua các vết nứt của tòa nhà, tiếp xúc với các chất độc hại như amiăng, thạch tín, crom, niken…, ô nhiễm không khí hoặc đột biến di truyền.
Ung thư vú
Ung thư vú là loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ, khả năng điều trị trước khi di căn rất tốt. Việc phát hiện và điều trị sớm sẽ giúp giữ được tính thẩm mỹ, hạn chế trường hợp phải cắt bỏ hoàn toàn vú. Một số triệu chứng để nhận biết ung thư vú bao gồm:
– Sờ thấy khối u vú hoặc có vị trí mô dày lên khác với mô xung quanh;
– Cảm giác đau nhẹ như kiến cắn trong vú;
– Da vú đỏ, đóng vảy, trở nên sần sùi hoặc trở nên căng mọng, mẩn đỏ ;
– Sưng toàn bộ hoặc một phần vú;
– Núm vú tiết dịch hoặc chảy máu;
– Sự thay đổi về hình dạng hoặc kích thước vú không phải do chu kỳ kinh nguyệt;
– Xuất hiện một cục u hoặc sưng dưới nách hoặc vùng thượng đòn.
Những đối tượng có nguy cơ bị ung thư vú là phụ nữ sau 55 tuổi, phụ nữ có kinh sớm hoặc mãn kinh muộn, uống nhiều rượu, đột biến gen BRCA1 và BRCA2, sinh con khi đã lớn tuổi hoặc không sinh con, từng xạ trị vùng ngực, tiền sử bản thân từng bị ung thư một bên vú hoặc tiền sử người thân bị ung thư vú.
Ung thư dạ dày
Ung thư dạ dày nếu được phát hiện sớm có thể chữa khỏi nhờ phương pháp phẫu thuật. Tuy nhiên, ung thư dạ dày khó phát hiện vì nó không gây ra các triệu chứng ở giai đoạn đầu hoặc các triệu chứng mơ hồ, dễ bị nhầm lẫn với bệnh tiêu hóa thông thường như khó tiêu và đầy hơi. Một số triệu chứng khác của ung thư dạ dày bao gồm:
– Buồn nôn và nôn mửa;
– Đau bụng thường xuyên;
– Ợ chua thường xuyên;
– Chán ăn;
– Cảm giác no dù chỉ ăn một ít;
– Đi phân có máu;
– Mệt mỏi quá mức;
– Sụt cân không giải thích được.
Một số yếu tố nguy cơ của ung thư dạ dày làuống nhiều rượu bia, hút nhiều thuốc, tiền sử bản thân hoặc gia đình có polyd dạ dày, viêm loét dạ dày, nhiễm vi khuẩn HP, chế độ ăn mặn và ăn nhiều thực phẩm ngâm chua, chế biến sẵn.
Ung thư đại trực tràng
Ung thư đại trực tràng là là ung thư phát triển từ ruột già hoặc trực tràng. Cũng giống như ung thư dạ dày, ung thư đại trực tràng ở giai đoạn đầu không có hoặc có rất ít triệu chứng. Các triệu chứng thường gặp của ung thư đại tràng bao gồm:
– Táo bón;
– Tiêu chảy;
– Thường xuyên đầy hơi;
– Đau bụng;
– Buồn nôn và nôn mửa;
– Màu hoặc hình dạng của phân thay đổi kéo dài hơn một tháng;
– Đi phân có lẫn tia máu;
– Chảy máu từ trực tràng;
– Mệt mỏi quá mức;
– Sụt cân không giải thích được.
Một số yếu tố nguy cơ có thể dẫn đến ung thư đại trực tràng là tiền sử gia đình bị polyp hoặc ung thư đường tiêu hóa; bị bệnh Crohn, hội chứng ruột kích thích, polyp, viêm loét đại trực tràng; gia đình mang gen làm tăng nguy cơ ung thư như bệnh đa u tuyến hoặc hội chứng Lynch; đã từng phẫu thuật cắt bỏ một phần đatị tràng; thừa cân béo phì, hút nhiều thuốc, nghiện rượu, chế đồ ăn nhiều thực phẩm hun khói, mặn, ngâm chua hoặc thực phẩm chế biến sẵn.
Nếu bạn nhận thấy mình có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy đến cơ sở y tế để thăm khám và điều trị. Hiện nay các kỹ thuật xét nghiệm máu, siêu âm, nội soi, CT, MRI, sinh thiết… rất hiệu quả trong việc chẩn đoán và điều trị ung thư.
Nếu bạn có yếu tố nguy cơ ung thư, việc khám sức khỏe và tầm soát ung thư định kỳ là rất cần thiết để kịp thời phát hiện ra những tổn thương có thể phát triển thành ung thư hoặc ung thư giai đoạn sớm, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị.
