Nghiên cứu mới cho thấy tiêu thụ thực phẩm đa dạng bằng 4 mô hình ăn uống lành mạnh giúp giảm gần 20% nguy cơ tử vong sớm.
Nghiên cứu công bố trên tạp chí JAMA Internal Medicine ngày 9/1. Các chế độ ăn lành mạnh bao gồm chế độ Địa Trung Hải, chế độ ăn kiêng DASH (ngăn ngừa chứng tăng huyết áp), chế độ ăn bán chay và chế độ ăn lành mạnh kiểu Mỹ.
Tiến sĩ Frank Hu, đồng tác giả nghiên cứu cho biết, người ăn kiêng hoàn toàn có thể chuyển tiếp nhiều chế độ ăn theo thời gian mà vẫn giữ được hiệu quả.
“Đây là một tin tốt. Chúng ta cần sự linh hoạt khi nghiên cứu chế độ ăn kiêng lành mạnh của riêng mình, có thể điều chỉnh theo sở thích ăn uống, tình trạng sức khỏe và văn hóa của từng cá nhân“, ông nói.
Để thực hiện nghiên cứu, các nhà khoa học đã theo dõi thói quen ăn uống của 75.000 phụ nữ và 44.000 nam giới trong hơn 36 năm. Không tình nguyện viên nào mắc bệnh tim mạch hoặc có thói quen hút thuốc ở thời điểm bắt đầu ghi nhận số liệu sức khỏe. Tất cả được yêu cầu điền vào khảo sát về chế độ ăn uống 4 năm một lần. Tiến sĩ Hu và các đồng nghiệp sau đó chấm điểm chế độ ăn của từng tình nguyện viên.
Chế độ ăn có điểm “lành mạnh” cao nhất là chế độ Địa Trung Hải. Những người ăn theo chế độ Địa Trung Hải chủ yếu sử dụng trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt.
“Mô hình ăn kiêng này chú trọng vào chất béo lành mạnh, đặc biệt là chất béo không bão hòa đơn, thực phẩm có nguồn gốc thực vật và sử dụng rượu vừa phải”, tiến sĩ Hu nói.
Xếp thứ hai là chế độ ăn dựa trên thực vật, chẳng hạn cách ăn bán chay. Các tình nguyện viên tiêu thụ nhiều loại hoa quả và rau củ, ít rượu và hầu như không sử dụng thực phẩm từ động vật. Dù vậy, các chuyên gia đánh giá người ăn theo chế độ này đã bỏ qua một số loại thức ăn lành mạnh như cá, chế phẩm sữa.
Xếp thứ 3 và 4 lần lượt là chế độ DASH và thực đơn lành mạnh kiểu Mỹ. Chế độ DASH khuyến khích giảm muối trong khẩu phần, ăn những thực phẩm giàu dinh dưỡng hỗ trợ giảm huyết áp như kali, canxi và magie.
Thực đơn lành mạnh kiểu Mỹ khuyến khích bổ sung 2,5 tách rau quả, hai tách trái cây, 170 gram ngũ gốc, ba tách đường sữa và 150 gram protein mỗi ngày.
Nghiên cứu cho cho thấy 4 chế độ ăn đều giúp cải thiện sức khỏe của tình nguyện viên, giảm 25% nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch, 6-13% nguy cơ tử vong do bệnh ung thư và 7-18% nguy cơ tử vong do bệnh thoái hóa thần kinh, chẳng hạn chứng mất trí nhớ.
“Mức giảm tỷ lệ tử vong do bệnh đường hô hấp lớn hơn nhiều, từ 35% đến 46%”, tiến sĩ Hu cho biết.
Từ nghiên cứu, các nhà khoa học nhận định, không bao giờ là quá muộn để bắt đầu chế độ ăn uống lành mạnh. Thói quen này có lợi ích đáng kể trong việc giảm số ca tử vong sớm vì nhiều nguyên nhân. Mọi người cũng có thể tự tạo ra mô hình ăn uống lành mạnh của riêng họ. Nguyên tắc chung là ăn nhiều thực phẩm có nguồn gốc thực vật, giảm khẩu phần thịt đỏ, thịt chế biến sẵn…
